Paniek komt vaak uit het niets. Je hart bonkt, je ademhaling schiet omhoog, je voelt je duizelig of alsof je flauw gaat vallen. Je weet misschien dat je veilig bent, maar je lichaam denkt van niet. Alles lijkt te ontploffen vanbinnen – zonder duidelijke reden.
Voor wie dit herkent: je bent niet de enige. Paniekklachten komen vaker voor dan je denkt. En je kunt er iets aan doen.
Wat gebeurt er bij paniek?
Een paniekaanval is een acute stressreactie. Je zenuwstelsel slaat alarm en je lichaam maakt zich klaar voor actie. Het probleem: er is geen echt gevaar. Toch reageert je lichaam alsof je moet vluchten of vechten.
Paniekaanvallen kunnen één keer voorkomen, maar ook terugkeren. In dat geval spreken we van een paniekstoornis. Vaak ontstaat het uit stress, overbelasting of een ingrijpende ervaring. Soms lijkt het nergens mee te maken te hebben – en dat maakt het extra verwarrend.
Wat kun je nu doen bij paniek?
Een paniekaanval stoppen lukt vaak niet met wilskracht. Wat wel helpt:
Vertraag je ademhaling. Adem langzaam in door je neus, houd een tel vast, en adem langzaam uit door je mond. Blijf dit een paar minuten herhalen.
Verander je focus. Kijk om je heen. Noem vijf dingen die je ziet. Vier dingen die je hoort. Drie dingen die je voelt. Dit helpt je uit je hoofd te komen.
Herken het patroon. Als je weet: dit is een paniekaanval, dan hoef je er niet tegen te vechten. Het piekt en zakt vanzelf weer.
Blijf in beweging. Na een aanval kan licht bewegen helpen om je lichaam te ontladen.
Tijd voor hulp?
Als paniek je dagelijks leven beïnvloedt, is het verstandig om professionele hulp in te schakelen. Samen met een psycholoog kijk je naar wat deze reacties triggert. Niet om het te onderdrukken, maar om het systeem te kalmeren.
Een effectieve aanpak hierbij is EMDR-therapie.
Hoe werkt EMDR bij paniek?
Soms ligt er een herinnering, gebeurtenis of gevoel onder je paniek. Iets wat vast is blijven zitten in je systeem. EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) helpt je dit los te maken.
Tijdens de sessie denk je aan een beladen moment terwijl je afgeleid wordt met bijvoorbeeld oogbewegingen of geluiden. Dit activeert je verwerkingssysteem. Het gevolg: de emotionele lading van de herinnering vermindert. Je hoofd reageert minder fel, en je lijf volgt.
EMDR werkt snel, vaak al na een paar sessies. Zeker bij paniek die ontstaat zonder duidelijke reden, blijkt het verrassend doeltreffend.
Wil je hier iets aan doen?
Paniekaanvallen kunnen je dagelijks functioneren onder druk zetten. Je vermijdt situaties, verliest vertrouwen in je lichaam en raakt uitgeput. Je hoeft hier niet in te blijven hangen.
Wil je direct hulp? Neem contact op met een organisatie als JongStressVRIJ en start snel met EMDR-therapie. Hoe eerder je begint, hoe sneller je ruimte terugkrijgt.
